Toespraak burgemeester Jeroen Joon en kinderburgemeester Saar van Polen - nieuwjaarsreceptie 2024

Goedenavond allemaal! Namens de raad en het college heet ik u van harte welkom op de nieuwjaarsreceptie in de gemeente Harderwijk. Fijn dat u er bent!

2024 is begonnen met een jaarwisseling waarbij er in onze gemeente gelukkig geen grote problemen of ongelukken zijn geweest. Er is vooral feest gevierd. Er is weer veel vuurwerk afgestoken, maar de schade lijkt, op een incident in Drielanden na, mee te vallen. Uit het land horen we ook andere berichten. Mooi dus dat we in Harderwijk en Hierden hebben laten zien hoe het gelukkig ook kan. Sfeervol, gezellig en nagenoeg probleemloos.

Vanavond willen we vooral vooruit kijken. Als thema van deze bijeenkomst hebben we dit jaar gekozen voor ‘Toekomst’. En dus kijken we vooruit naar 2024 én de lange termijn. Dat doen we het liefst met goede moed.

Maar er komt veel op ons af. En als we stilstaan bij wat er in de wereld speelt, kan het best lastig zijn om positief naar die toekomst te kijken. Er is woningnood, inflatie, een klimaatcrisis, oorlog op verschillende plekken in de wereld en sinds lange tijd ook weer op ons eigen Europees grondgebied.
Populisme en polarisatie nemen toe. Groepen staan soms lijnrecht tegenover elkaar. Dat kan beangstigend zijn.

We zijn niet allemaal even weerbaar en optimisme is vaak niet eindeloos. Je zou er moedeloos van kunnen worden. Hoe zorgen we er dan toch voor dat we positief dit nieuwe jaar in gaan? En met vertrouwen? Dat we lichtpuntjes zien?

Misschien mag ik daar iets over zeggen? Goedenavond allemaal, fijn u hier te zien. Nu ik Jeroen zo hoor, is het misschien wel extra goed dat ik hier ook bij ben, als kinderburgemeester en vertegenwoordiger van de kinderen in Harderwijk. Want ondanks dat ook ik me wel eens zorgen maak over de wereld, ben ik wel heel benieuwd. Ik kijk juist uit naar mooie dingen in de toekomst. Misschien hoort dat wel bij kinderen. Wij zijn ook wel eens bang, maar vaker voor monsters onder ons bed, het donker of die spreekbeurt van morgen, dan voor de Grote Mensenproblemen.

Goed dat je ons daaraan herinnert Saar! Maar ik zie bij jouw generatie ook wel eens angst voor grote dingen hoor. De oorlog, of de klimaatcrisis bijvoorbeeld.

Natuurlijk, van oorlog wordt iedereen bang. En als ik op televisie de kinderen in Oekraïne of Gaza zie, word ik óók heel verdrietig. Hebben zij wel een toekomst? Maar ik zie ook dat er heel veel mensen willen helpen, hier in Harderwijk en in de hele wereld. Mijn advies is om bij ellendige televisiebeelden naar de helpers te kijken. Want bij elke ramp, ongeluk of oorlog, zijn er ook mensen die komen helpen en het goede doen. Dat geeft mij altijd hoop.

Dat geldt ook voor het klimaat. Natuurlijk maak ik me zorgen om het milieu. Wij kinderen moeten nog veel langer met deze planeet doen dan de meeste volwassenen. Maar ik laat mijn dag er niet door verpesten. Ik zie bij kinderen en jongeren namelijk veel hoop. En actie. Veel mensen zetten zich in voor een schonere wereld, juist ook kinderen en jongeren. En misschien is dat onze kracht? Sommige mensen noemen het naïef, maar ik denk dat wij met meer hoop en vertrouwen vooruit kijken en gewoon dingen gaan doen!

Zo hebben we met heel veel Harderwijkse scholen meegedaan aan de actie om zwerfafval op de Noord-Veluwe op te ruimen. We zamelen op scholen ook elektronische apparaten in en textiel. Jongeren kopen steeds vaker tweedehands of duurzame kleding. En we zijn natuurlijk eigenwijs, dus als iemand zegt dat het niet goed komt, denken wij vaak: Dat zullen we nog wel eens zien!

Wat een wijze lessen, Saar. Misschien moeten wij, alle aanwezigen hier, jouw boodschap omarmen en zelf ook uitdragen. Laten we eens kijken naar hoe we positief kunnen blijven en zelf kunnen bijdragen aan een hoopvolle toekomst!

Maar dat vraagt ook dat we de mensen om ons heen helpen om positief naar de toekomst te kijken. Want zoals ik al zei, voor de één is dat makkelijker dan voor de ander. Hoe helpen we elkaar om met vertrouwen, hoop en plezier dit nieuwe jaar en de toekomst in te stappen? Welke rol spelen we daar zelf in?

Het vraagt allereerst dat we ómzien naar elkaar. Daar zijn Harderwijkers en Hierdenaren goed in, heb ik in mijn eerste maanden hier mogen ervaren. De slogan ‘Harderwijk zijn we samen’ is geen papieren werkelijkheid. Ik zie het dagelijks terug in de praktijk hier in de gemeente. Mensen die lokaal vrijwilligerswerk doen, bij de sportvereniging, de voedselbank, in de wijken of in de kerk of moskee. Maar ook gewoon door af en toe eens te koken voor een zieke buurtgenoot, of wekelijks een boodschapje te doen voor een oude buurvrouw.

Stel ook eens oprecht de vraag: ‘hee, hoe gaat het met u?’ Of ‘Kan ik iets voor je betekenen?’, als je weet dat iemand het moeilijk heeft. Zien en gezien worden, dat is een prachtige basis voor vertrouwen.

En misschien moeten we ook eens met een papierprikker de wijk in. Of spullen inzamelen voor oorlogsslachtoffers. Van wijk tot wereld, we kunnen allemaal iets doen.

Bovendien kan het ook helpen om te denken aan wat we allemaal samen overwonnen hebben. Corona bijvoorbeeld, ligt achter ons. Het is er nog wel, maar het is geen pandemie meer en de ziekenhuizen liggen niet meer overvol. Dat waren donkere tijden. Er leek geen einde aan te komen, maar kijk waar we nu staan.

Ook de energieprijzen dalen weer. Dat geeft veel huishoudens iets meer lucht. En over lucht gesproken: Wist u dat de CO2-uitstoot in Nederland sinds 2010 bijna constant daalt? Onze inspanningen én allerlei technologische ontwikkelingen werpen dus hun vruchten af.

Als ik met een positieve blik kijk, zie ik ook hoe mensen massaal hun huizen aan het verduurzamen zijn. Dat de zonnepanelen niet áán te slepen zijn. Dat er steeds meer energiecoöperaties ontstaan, zoals ook hier in Harderwijk, met Endura.

Dan zie ik dat mensen zich realiseren dat iederéén iets kan doen, hoe klein ook. En dat al die kleine en grote beetjes enorm helpen.

Helaas nemen populisme en polarisatie toe, ook in ons land. Groepen staan soms lijnrecht tegenover elkaar. Een goed gesprek voeren en het respectvol met elkaar oneens zijn, lijkt soms nauwelijks nog te kunnen. Feiten leggen het af tegen nepnieuws en desinformatie.

Maar ook dan zie je, wanneer je met die andere blik kijkt, dat mensen in beweging komen. Het voor elkaar opnemen en zich niet uit elkaar laten spelen. Juist uit hun bubbel stappen en ontdekken dat zij meer overeenkomsten hebben met mensen uit een andere bubbel, dan verschillen. Het kan, als we elkaar weer écht gaan zien, van mens tot mens. Zonder vooroordelen en hokjes.

Er gaan dus ook heel veel dingen goed, al lees je daar vaak minder over in de media. Maar het vraagt er soms wel om dat je met een andere blik kijkt.

En Jeroen, een laatste tip. Misschien moet iedereen ook gewoon wat meer denken en kijken als een kind. Kinderen zijn van nature optimistisch en vrolijk. Ze hebben eigenlijk altijd in zin in de dag. Dus kijk eens wat vaker door de ogen van een kind.

Als ik denk aan de toekomst, ben ik eigenlijk helemaal niet bang. Ik denk juist aan alle leuke dingen die nog komen. En aan alle spannende avonturen die ik ga beleven. Maar ik ben ook benieuwd naar wat we allemaal nog gaan uitvinden en ontdekken. We weten nog zo weinig. Er komen vast nog allemaal mooie dingen aan. En misschien komt er wel een uitvinding die ons klimaat gaat helpen? Of ziektes kan genezen?

Ik geloof ook in vrede in Oekraïne en Gaza, want oorlog voeren worden de mensen echt wel een keer zat. En het is zo zinloos. Als we allemaal wat liever voor elkaar zijn, wordt de wereld steeds een beetje mooier.

Saar, je hebt helemaal gelijk. We moeten vaker kijken naar wat er goed gaat. En naar wat we zelf kunnen doen om het nog beter te maken en dat vooral sámen blijven doen. Met een lach op ons gezicht, want lachen is gezond en maakt je blij. En met een positieve blik. Wat mij betreft wordt dat de missie voor onze directe toekomst: wees lief voor elkaar en denk positief. Want vergeet niet: hoe donker het soms ook lijkt…

…Er zijn altijd lichtpuntjes!

Rest ons niets anders dan u hier, en alle inwoners van Harderwijk en Hierden, mede namens het gemeentebestuur, een bijzonder gelukkig, gezond en hoopvol nieuw jaar te wensen. Ik wens u veel momenten van vertrouwen en verwondering in 2024. Op naar een mooie toekomst!