Nieuwjaarsspeech burgemeester Lars Vokuil
Hier leest u de nieuwjaarsspeech van burgemeester Lars Voskuil. Hij hield deze toespraak maandag 8 januari 2024 in de Ruïnekerk in Bergen.
"Geachte aanwezigen,
December moppert een beetje: waarom moet ik
altijd het jaar opruimen?
Er is haast geen ruimte meer in de tijd voor alles
Wat we hebben geleefd.
Hij schuift met dozen vol gebeurtenissen en zucht:
Zoveel mensen die geschiedenis maken.
Het is een volle wereld! Soms heftig, breekbaar,
Soms ontwapenend en verblindend mooi!
Hij pakt een doos, schudt en hoort de zomer roepen:
Bewaar de zon! Bewaar zoveel zon als je kan!
Maar waar moet ik het allemaal laten? Een kratje
Winter tik je in stilte zo weg, maar dozen vol zon?
Ik heb geen keus, denkt december. Het is me altijd nog
Gelukt! Kacheltje voor het hart, bedding voor de ziel.
Januari kijkt het aan, grinnikt en denkt: gelukkig mogen
We het straks allemaal weer een keertje overdoen.
Welkom in de mooie gemeente Bergen, dit jaar in de kern Bergen in deze prachtige, zelfs iconische Ruïnekerk waar zoveel van onze geschiedenis mee verbonden is.
‘Het is een volle wereld! Soms heftig, breekbaar,
Soms ontwapenend en verblindend mooi’
Het zijn de woorden van de Bergense dichter Ruud Osborne die dit jaar het gedicht schreef voor de kerstkaart van de gemeente. Een wereld vol gebeurtenissen, geschiedenis, uitdagingen, vragen, beloftes, verdriet en liefde, allemaal zaken die mee gaan naar het nieuwe jaar.
Het zijn woorden die wij allen zullen herkennen en voelen. Woorden waarin de actualiteit van alledag resoneert.
De actualiteit van 2023 waarin we bijna dagelijks geconfronteerd werden met de verschrikkelijke beelden van oorlogen. Van de verschrikkingen van het geweld in Israël en Gaza. En in gebieden waar vaak al decennia conflicten heersen die het dagelijks nieuws niet eens meer halen in landen als Somalie, Mali, Niger, Afghanistan, Jemen, Syrie en ga zo maar door. Heftig. Breekbaar.
En in Oekraïne. Een oorlog die, na de gewelddadige invasie door Rusland in februari 2022, al twee jaar openlijk gevoerd wordt, maar voor de Oekraïners zelf de onvoorstelbare mijlpaal van het tiende jaar kent sinds het heimelijke begin in 2014.
Een oorlog die ontelbare slachtoffers kent: aan het front, in de gebombardeerde steden en dorpen en ook ver van de frontlinie, onder mensen die een veilig heenkomen hebben gevonden, maar dagelijks in onzekerheid moeten leven over het lot van partners, kinderen, familieleden en vrienden die achterbleven. Onbevattelijk leed. Heftig, breekbaar.
En soms is de wereld ontwapenend, verblindend mooi.
Zoals de manier waarop onze inwoners, u dus, harten en huizen openstelden voor vluchtelingen, en dat na 2 jaar nog altijd blijven doen. Bijna 500 Oekraïners vinden nog altijd in al onze kernen veiligheid en geborgenheid. Ongeveer de helft in gemeentelijke opvanglocaties, maar de meesten bij inwoners thuis. Al twee jaar lang. Mooi.
Of de warme opvang die, na enige aarzeling, geboden wordt aan 31 alleenreizende minderjarige vluchtelingen in Egmond-Binnen. Kinderen op de vlucht voor oorlog en geweld uit de conflictgebieden die ik eerder noemde. De aarzeling die er aan het begin was rond de opvang, inmiddels overwonnen door medemenselijkheid en de overtuiging dat kinderen op de vlucht niet aan hun lot overgelaten mogen worden. Een menselijke keuze die bevestigd wordt door de positieve ervaringen met de bewoners in Egmond-Binnen. Ervaringen die hopelijk net zo positief zullen zijn als zij op termijn naar Schoorl verhuizen. Mooi.
En ontwapenend. Zeker als ik denk aan de kleine Sali, in december geboren in de opvang, in veiligheid, ver van de gruwelijkheden waar haar jonge moeder voor moest vluchten.
Het zijn de grote en complexe bewegingen in onze wereld die ofschoon op grote afstand, toch heel dichtbij komen in de gemeente Bergen.
Een jaar geleden stonden wij samen in Egmond aan Zee en hieven wij het glas op de flexibiliteit en veerkracht van onze samenleving en de trots en bereidheid van zo velen om zich daarvoor in te zetten.
Wat dat betreft heeft 2023 de verwachtingen waar gemaakt maar soms ook op de proef gesteld. De bereidheid om zich als vrijwilliger in te zetten voor cultuur, natuur, de zorg, het verenigingsleven of de vrijwillige hulpdiensten als de brandweer, de reddingsbrigades en de KNRM, die dit jaar zijn 200-jarig bestaan viert, blijft onder onze inwoners groot. Dat is een groot goed, dat moeten we koesteren en daar wil ik mijn grote waardering voor uitspreken.
Tegelijkertijd is ook dat niet zonder uitdagingen in onze samenleving waarin de gemiddelde leeftijd stijgt en het voor jongeren nog altijd een enorme uitdaging is om hier te komen of te blijven wonen.
Het college werkt samen met de gemeenteraad en de provincie gestaag aan het ontwikkelen van kleine en grotere woningbouwlocaties, waarbij een aanzienlijk deel betaalbaar en bereikbaar moet zijn. Woningbouw is daarbij een heel belangrijke opgave, maar zeker zo belangrijk is het behoud van de vitaliteit van onze kernen in het licht van de voortschrijdende vergrijzing. Hoe stellen wij onze inwoners in staat vitaal en gezond te blijven?
Voorzieningen zoals dorpshuizen zijn daarbij van groot belang. Ontmoetingsplekken om eenzaamheid tegen te gaan en om een breed pallet aan voorzieningen te kunnen bieden. Daarom is het zo belangrijk dat de raad heeft besloten Dorpshuis de Schulp in Egmond-Binnen rigoureus te vernieuwen. En om dezelfde reden heeft het college, in samenwerking met het bestuur, met een noodmaatregel voorlopig voorkomen dat de Blinkerd in Schoorl na het faillissement van de exploitant moest sluiten. Het zijn essentiële voorzieningen voor onze inwoners, zoals dat bijvoorbeeld ook geldt voor Post aan Zee in Egmond aan Zee, voor Hanswijk in Egmond aan den Hoef en het net opgeleverde nieuwe T&O gebouw hier in Bergen.
Natuurlijk gaat onze aandacht niet alleen uit naar onze oudere inwoners. De twee jaar coronamaatregelen hebben grote gevolgen gehad voor onze jongeren. Die gevolgen zijn nog altijd merkbaar en voelbaar.
Het hoge percentage jongeren dat worstelt met hun psychisch welzijn schreeuwt, vaak in stilte, om extra aandacht. Aandacht die wij samen met de scholen, het jongerenwerk, sportverenigingen en welzijnsprofessionals nadrukkelijk blijven geven de komende tijd.
Het snijdt je diep diep door je hart als je jongeren in de kracht van hun jeugd hoort vertellen over hun eenzaamheid, de sociale en mentale druk die zij ervaren. En over zaken als zelfbeschadiging en soms zelfs suïcidale gedachten. Ook in een welvarende gemeente als Bergen helaas geen uitzondering. Heftig. Breekbaar.
Er zijn vele ervaringen uit 2023 die wij in 2024 verder oppakken om er voor te zorgen dat onze gemeente Bergen die prachtige, groene, natuur en cultuurrijke gemeente blijft en steeds sterker wordt. Daarbij hoort ook de verdere versteviging van de samenwerking met en tussen onze ondernemers zoals die nu een impuls krijgt met de BIZ-en in Schoorl, Egmond en Bergen. Een samenwerking die zo belangrijk is om onze gemeente ook in 2024 die warme, gastvrije plaats te laten zijn waar mensen zo graag naartoe komen.
De kracht van de combinatie van oogverblindend mooie natuur met een sterke en unieke cultuursector en gastvrij ondernemerschap komt dan maximaal tot zijn recht. In de woorden van Ruud Osborne: echt ‘doosjes vol zon’, die wij inpakken en meenemen naar 2024.
Natuurlijk kent 2024 ook grote uitdagingen. Niet in de laatste plaats zoals wij de afgelopen weken weer ervaren hebben, onder andere in Bergen aan Zee, hoe om te gaan met de verandering van het klimaat en de energietransitie. Grote complimenten voor al die medewerkers van de gemeente, de Veiligheidsregio, het Hoogheemraadschap en alle hulpdiensten die in actie komen als het mis dreigt te gaan.
Het verdient ook complimenten hoe onze gemeenteraad hierin lef en ambitie toont. Zij werken samen met het college aan plannen en regelgeving om er voor te zorgen dat wij ook de komende jaren de uitdagingen van overvloedige regenval, stormen of juist grote droogte het hoofd kunnen bieden. Het moge duidelijk zijn dat dat niet kan zonder ook een beroep op onze inwoners te doen.
Natuurlijk – ik kan het niet ontkennen - wordt er door inwoners en ondernemers nog wel eens gemopperd op het bestuur en de politiek in Bergen. Soms zelfs terecht. Maar in alle eerlijkheid vind ik dat wij allemaal echt trots mogen zijn op wat onze gemeenteraad de afgelopen twee jaar bereikt heeft. Na jaren van strijd en negatieve beeldvorming, is na de laatste verkiezingen een nieuwe weg ingeslagen.
Een waar ruzie en strijd hebben plaatsgemaakt voor overleg en samenwerking. Waar nauwlettend in de gaten gehouden wordt of procedures wel zorgvuldig doorlopen worden en wordt ingegrepen als dat niet zo blijkt te zijn. Waar besluiten met participatie worden voorbereid en transparant en uitlegbaar genomen worden, in samenspraak met onze inwoners.
Daarmee worden steeds meer dossiers die soms al jaren vastzaten, vlot getrokken. De Harmonielocatie in Bergen, de voetbalfusie in de Egmonden, sociale woningbouw bij de Oosterkimschool in Schoorl en het Slotkwartier in Egmond aan den Hoef zijn na jaren stilstand in beweging gekomen. Dat verdient niet alleen complimenten, het vervult ook een van de belangrijkste voorwaarden om de gemeente Bergen de komende jaren verder te brengen.
Het is een lijn waarvan ik zeker weet dat zij die in 2024 vast zullen houden en waar zij steeds beter in zullen worden. Zo groot is de wens tot verbetering en de bereidheid te leren en te luisteren. Dit is ook een doosje zon dat meegaat naar 2024.
Het is een uiting van de kracht van onze lokale democratie. Een kracht die wij moeten koesteren en ook meer waarderen dan soms in de samenleving of op sociale media gebeurt.
Democratie lijkt in deze tijd meer dan ooit een kwetsbaar goed. In een jaar dat een record aantal mensen rond de wereld mag gaan stemmen, staan democratische waarden wereldwijd juist steeds meer onder druk. In vele landen waar verkiezingen gehouden worden, is van echte vrije verkiezingen geen sprake of is de keuze beperkt tot het bevestigen van een totalitair autocratisch regime.
En in landen waar verkiezingen wel vrij zijn, staan steeds vaker de democratische grondwaarden ter discussie. Ook in Nederland blijven wij daar niet voor behoed. Een kabinetsformatie die moet beginnen met een verkenning van het belang van de Grondwet, van onze grondrechten en van onze democratische rechtstaat, baart grote zorgen. De Grondwet is waar de waarden die onze Nederlandse samenleving hebben gevormd, in zijn vastgelegd. Waarden als gelijkwaardigheid, vrijheid van meningsuiting, van godsdienst, van onderwijs, van vereniging.
Die grondrechten moeten we niet ter discussie stellen, maar juist in onze veranderende wereld vol onzekerheden, samen met trots uitdragen. En overdragen op hen voor wie deze waarden nog niet vanzelfsprekend zijn. Op die manier kunnen wij het begrijpelijke gevoel van onzekerheid dat deze veranderende wereld velen geeft, het hoofd bieden, zonder dat te veranderen wat ons ons maakt: echte vrijheden.
De aanhef van de Grondwet is wat dat betreft niet mis te verstaan: “De Grondwet waarborgt de grondrechten en de democratische rechtstaat.” Hij waarborgt wat onze samenleving vrij en veilig maakt. Dat ter discussie stellen, legt de bijl aan de wortel van wat onze samenleving zo uniek en begerenswaardig maakt in de ogen van zovelen die die vrijheden niet kennen. Een hellend vlak met onvoorziene gevolgen waar wij ons niet op moeten begeven. Gelukkig blijkt de democratie in onze gemeente Bergen steeds weer sterk en waardevast.
Dames en heren, ik ga afronden. Ik kijk uit naar 2024 en zie de uitdagingen die op ons afkomen met vertrouwen tegemoet. Samen met de gemeenteraad en het college, maar vooral samen met u kunnen we ze het hoofd bieden en zorgen dat wij trots blijven op onze mooie gemeente Bergen. Trots op al die inwoners die zich inzetten als vrijwilliger, als mantelzorger, als cultuurmaker, als ondernemer om onze samenleving verder te brengen. Laten wij ook in 2024 een kacheltje voor ons hart en een bedding voor de ziel houden, en heel veel doosjes zon inpakken om mee te nemen.
Ik wens u allen hier aanwezig, en alle inwoners, ondernemers en anderen die zich betrokken voelen bij onze gemeente, het allermooiste voor een liefdevol, sprankelend en inspirerend 2024, in geluk en voorspoed, maar vooral met elkaar.
Proost!"